به نقل از «قدس آنلاین»

غلبه رویکرد منفعت‌گرایی روس‌ها بر اتحاد پایدار

تاریخ انتشار: ۲ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۷۲۲۱۳

به گزارش قدس آنلاین، ایران و روسیه با تهدیدات و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مشترکی مواجه هستند که همین موضوع سطح مراودات و همکاری‌های اقتصادی و سیاسی آن‌ها را به حوزه نظامی و امنیتی نیز گسترش می‌دهد. در همین راستا، مقامات روسی در ماه‌های گذشته بارها نسبت به تقویت و تداوم همکاری‌های نظامی با ایران تأکید کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این میان حتی مؤسسه «مطالعات جنگ»  واشنگتن به‌تازگی مدعی شده وزرای دفاع ایران و روسیه درباره قرارداد بزرگ نظامی میان دو کشور صحبت کرده‌اند. 

در همین زمینه، حمید حکیم، پژوهشگر مسائل اوراسیا در گفت‌وگو با قدس به بررسی چشم‌انداز همکاری‌های نظامی ایران و روسیه و مسائل پیرامون آن پرداخته است.

دلایل و منافع همکاری‌های نظامی و امنیتی ایران و روسیه چیست؟ شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی چه نقشی در تمایل طرفین برای همکاری دارد؟
ایران به سطحی از توانمندی در حوزه نظامی دست یافته که کشورهای بسیاری خواهان همکاری نظامی با آن هستند و همین عامل در ایجاد انگیزه روسیه برای خرید تسلیحات و تعاملات نظامی با ایران بر سایر عوامل تأثیر دارد. عامل دیگر، شرایطی است که روسیه با آن مواجه بوده و طبیعی است نیاز تسلیحاتی را از طریق کشورهای صاحب توان و ادوات نظامی رفع کند و ایران هم یکی از این کشورهاست.

روسیه از یک‌سو با تحریم‌های غرب علیه این کشور روبه‌رو است و از سوی دیگر جنگ اوکراین نیز در جریان است. البته تعامل و رقابت به صورت توأمان میان روسیه و غرب وجود دارد و حتی در بسیاری از حوزه‌های دیگر نیز راهبرد رقابت و همکاری همزمان پیگیری می‌شود. روسیه در مسئله اوکراین دچار مسائل پرشماری با کشورهای غربی است و همین موضوع مسیر مبادلات نظامی با این دولت‌ها را دشوار می‌کند. بنابراین ایران باتوجه به توان نظامی که دارد، گزینه مطلوبی محسوب می‌شود.

همچنین گاهی اوقات همکاری‌های حوزه نظامی از طریق تعاملات سایر حوزه‌ها تقویت می‌شود. درواقع، سیاست ضدغربی ایران و روسیه و رویکردهای مشترکی که در حوزه سیاسی دارند، پشتوانه‌ای است که تعاملات نظامی را تقویت می‌کند.

درباره ایران هم می‌توان گفت دلایلی مشابه دلایل روسیه مطرح است. تحریم‌های اعمال شده علیه ایران، همسویی رویکردها در زمینه مقابله با هژمون غرب و آمریکا و نوع نگاه به نظام بین‌الملل، عامل سوق دادن کشورمان به سمت این همکاری‌هاست.

آیا می‌توان مدعی بود اتحاد نظامی پایدار میان دو کشور شکل گرفته است و رویکردها و منافع دو کشور چشم‌انداز دستیابی به اتحاد استراتژیک را ترسیم می‌کند؟
برخی بر این باورند به دلیل برخی تفاوت‌ها در اهداف و سیاست‌ها نمی‌توان نسبت به تحقق همکاری بلندمدت با روسیه خوشبین بود و اتکا کرد که آن‌هم به دلیل سابقه و عملکرد روسیه است.

روسیه در روابط با ایران بدعهدی‌هایی داشته است، چنان‌که تأخیر و عدم تحویل به موقع برخی سامانه‌های نظامی همانند سامانه پدافندی را شاهد بودید. گرچه گفته شد شباهت‌هایی در رویکرد دو کشور در برخی موضوعات وجود دارد، اما این صددرصد نیست.

به همین دلیل در رویکردهای سیاسی و امنیتی دو کشور اختلاف نظرهایی مشاهده می‌شود و این نگرانی وجود دارد اختلاف نظر بر همکاری‌های نظامی هم اثرگذار باشد. این اختلاف نظرها نیز ریشه در سابقه عمل‌گرایی روسیه دارد. روسیه در تعاملات نظامی و سایر حوزه‌ها رویکرد عمل‌گرایی را درنظر دارد و به ایران به عنوان کارت بازی نگاه می‌کند و باتوجه به شرایط ممکن است نوع مناسبات و موضع آن در قبال کشورمان تغییر یابد.

اگر روسیه برای رفع پیشینه منفی خود با ایران اقدام کند، آن‌موقع می‌توان نسبت به وقوع اتحاد نظامی پایدار میان دو کشور امیدوار بود. البته به نظرم کماکان همان رویکرد سابق منفعت‌گرایی و عمل‌گرایانه روس‌ها تداوم خواهد یافت و ایران باید این موضوع را درنظر داشته و با روسیه به همین روال تعامل کند. درمجموع، هر دو کشور در کوتاه‌مدت و برهه زمانی فعلی به توسعه روابط نظامی تمایل دارند اما ایران باید براساس رویکرد منفعت‌گرایی به همکاری‌های نظامی ادامه دهد و برمبنای شرایط موجود پیش برود.

تأثیرات همکاری‌های نظامی بر سایر موضوعات و مسائل مشترک دو کشور چیست؟
این‌گونه همکاری‌ها در عرصه‌های مختلف اثرگذار است و تأثیرات آن صرفاً به حوزه امنیتی و نظامی منحصر نمی‌ماند. همکاری‌های نظامی می‌تواند در شکل‌گیری نظم منطقه‌ای مطلوب ایران و روسیه مؤثر باشد.

نگرانی غرب و ناتو هم به این دلیل است که کشورهایی مانند ایران و روسیه بتوانند در قالب اتحادیه‌های اقتصادی همچون بریکس و شانگهای یا همکاری‌های نظامی علیه هژمونی غرب گردهم آیند و قدرت نقش‌آفرینی و بازیگری آنان در عرصه بین‌المللی افزایش یابد. اما نکته اینجاست که ایران در موضع و رفتارهای ضدهژمونی غرب از روسیه و چین ثابت‌قدم‌تر است.

اصل همکاری در پیگیری راهبرد «همکاری و رقابت» روسیه و چین در برخی حوزه‌های خاص سلطه دارد و این کشورها منافع تعامل با غرب را به منافع تعامل با دوستان همگرا ترجیح می‌دهند. این اقدام را بارها از سوی چین و روسیه دیده‌ایم. گرچه روسیه از طریق ایران درصدد ایجاد نظم چندقطبی است، اما باید برای تحقق آن به بازیگران همگرا و همسو توجه بیشتری داشته باشد. این درحالی است که متأسفانه روسیه به ایران به عنوان یک برگ برنده و ابزار امتیازگیری از غرب می‌نگرد و سیاست یکی به نعل یکی به میخ را دنبال می‌کند. شفاف‌سازی روسیه درباره اقدامات و برنامه‌های خود برای تحقق رویکرد ضد هژمون می‌تواند به تداوم همکاری‌ها کمک کند. 

مینا افرازه

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: همکاری های نظامی ایران و روسیه همکاری ها دو کشور حوزه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۷۲۲۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مقابله با یکجانبه‌گرایی غرب با خلق ساختارهای جدید

به گزارش خبرگزاری مهر، «علی‌اکبر احمدیان» دبیر شورایعالی امنیت ملی امروز (چهارشنبه) پنجم اردیبهشت ماه در نشست امنیتی سنت پترزبورگ، ضمن قدردانی از دولت روسیه برای برگزاری این نشست، عملیات تروریستی مسکو را محکوم کرد.

وی گفت: ما در حال گذار از نوعی حکمرانی پیچیده مبتنی بر اطلاعات هستیم که روز به روز در حال توسعه است و با تکیه بر فناوری اطلاعات، نه تنها دولت‌ها بلکه نظام سلطه با شناختی که از افراد و جوامع پیدا کرده، به سمت کنترل‌های روانکاوانه‌ای گام بر می‌دارد که کمتر رنگ و بوی مداخله سنتی دارد. اما امکانی به مراتب بیش از گذشته برای اعمال سیاست و کنترل را در اختیار حاکمان و البته متأسفانه، دیگرانی قرار می‌دهد که می‌توانند اطلاعات را در اختیار گیرند.

احمدیان افزود: همین امر سبب شده، اکنون، اطلاعات نقش و اهمیتی به مراتب بیش از گذشته پیدا کند و یکی از مهم‌ترین چالش‌های امنیتی در عرصه بین‌المللی، امنیت اطلاعات خصوصاً در فضای سایبری است که حل آن نیازمند همکاری و مشارکت جمعی کشورهاست.

دبیر شورایعالی امنیت ملی ادامه داد: سایر همکاران من از امنیت اطلاعات به مفهوم رایج آن سخن گفتند که مورد موافقت ما نیز هست، اما من با یک «نظریه محوری» و متفاوت به این نشست آمده‌ام تا توجه شما را به دو تهدید بزرگ جلب کنم که از آن به «تهدید نرم» و «تهدید نیمه سخت» تعبیر می‌کنم.

آسیب‌ها، چالش‌ها و تهدیدات امنیت اطلاعات

احمدیان یادآور شد: امنیت اطلاعات آنگونه که در نگاه ساده‌انگارانه تصور می‌شود صرفاً به معنای حفاظت از اطلاعات، داده‌ها و ارتباطات نیست، بلکه در نگاهی فراگیر ایجاد سپر دفاعی و امنیتی در برابر «برده‌سازی مدرن» از انسان‌ها و جوامع با حذف هویت انسانی و ملی آنان از طریق ترویج فردگرایی افراطی و ایجاد شکاف بین نسلی و گسستن پیوندهای اجتماعی است.

وی آسیب‌ها، چالش‌ها و تهدیدات امنیت اطلاعات را شامل موارد زیر خواند: انحصار اینترنت به آمریکا، انحصار سیستم‌های عامل رایانه‌ها و تلفن‌های هوشمند (مانند ویندوز و اندروید به آمریکا) و انحصار دیتاسنترهای جهانی و بزرگ و سکوها (مانند گوگل و NSA به آمریکا)دبیر شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: در نتیجه این انحصارات تهدیدات زیر رخ داده است: سوءاستفاده از اطلاعات و توانمند شدن صاحبان اطلاعات به نفوذ تا عمق زندگی افراد، جوامع و کشورها؛ شکل دهی به خواسته‌ها، زندگی و حتی آرزوهای افراد و جوامع بشری، مطابق با اهداف و امیال صاحبان مکنت و قدرت و نظام سلطه بین‌المللی؛ ایجاد امکان برای برخی کشورهای خاص به منظور در اختیار گرفتن زیرساخت‌های حیاتی کشورها که به عنوان مثال زیرساخت اینترنت در انحصار آمریکاست و از این طریق زیرساخت‌های همه کشورها را در تصرف، کنترل و اختیار خود گرفته است. دخالت حکومت‌ها فراتر از مرزهای سیاسی و حاکمیتی خود و حذف تدریجی حاکمیت ملی کشورها؛ ایجاد امکانی جدی برای تغییر در هویت انسان‌ها و جوامع و شکل دهی به آن به دلخواه غرب و ایجاد فاصله بین افراد و جوامع با ریشه‌های خود و گسست و شکاف نسلی و پیوندهای اجتماعی، خانوادگی از طریق فردگرایی افراطی آن هم از نوع انحرافی و فروکاست انسان‌ها به لذت جویی و کسب سود فردی.

اعمال نفوذ آمریکا در حوزه امنیت ملی کشورها

وی گفت: در نتیجه این موارد، توانایی کنترل بی سابقه و به شدت افراطی، روانکاوانه و مداخله در خصوصی‌ترین لایه‌های زندگی افراد و جوامع و حتی کنترل ذهن و رفتار آنان با مقاصد تجاری و سیاسی به نوعی که آزادی، استقلال و قدرت انتخاب را از آنان سلب کرده و حاکمیت فردی و ملی را حذف و برده‌داری مدرن را شکل می‌دهد.

احمدیان با طرح این سؤال که کدام یک از شما با تغییر شگفت انگیز افکار و امیال نسل جوان خود حتی فرزندان خویش مواجه نشده‌اید، افزود: سارق اصلی و عامل ناامنی همان کسی است که امین شمرده شده است، اوست که شبکه و اطلاعات را در دست دارد.

وی ادامه داد: همان گونه که ملاحظه می‌شود از این منظر، امنیت فردی، اجتماعی و حاکمیت ملی کشورها به سرعت در معرض دو تهدید نیمه سخت به معنای تصرف سکوها، سیستم‌ها و سازوکارهای جهانی و همچنین، در معرض تهدید نرم به معنای تصرف افکار و علائق و اقناع انسان‌ها برابر امیال نظام سلطه جهانی است.

دبیر شورایعالی امنیت ملی اضافه کرد: فقدان قوانین عادلانه بین‌المللی در این حوزه موجب شده تا دولت آمریکا با در اختیار داشتن مدیریت جهانی اینترنت و توسعه سکوهای اینترنتی، فضای سایبر بین‌المللی را قلمرو حاکمیتی خود بداند و بر حکمرانی کشورهای مختلف به ویژه در حوزه امنیت ملی آنها اعمال نفوذ کند.

احمدیان گفت: جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که سال‌ها قربانی حملات سایبری متعدد از طرف آمریکا و رژیم صهیونیستی بوده است.

هشدار به کشورهایی که اجازه استقرار مراکز امنیت سایبری خود را به رژیم اسراییل داده‌اند

وی خطاب به حاضران با بیان اینکه شما ماجرای حمله خطرناک به سایت اتمی جمهوری اسلامی ایران با بدافزار استاکس نت را به خاطر دارید، گفت: با توجه به اینکه اکثر سامانه‌های سخت افزاری و نرم افزاری، به ویژه سیستم عامل‌های رایانه‌ها و گوشی تلفن‌های هوشمند متعلق به شرکت‌های آمریکایی است، این کشور از این ابزار سوء‌استفاده می‌کند.

احمدیان ادامه داد: متاسفانه در عملیات‌های خرابکارانه، جاسوسی و تروریستی از قبیل حمله به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق و یا ترور فلسطینی‌ها از بسترهای مذکور استفاده شده است.

دبیر شورایعالی امنیت ملی به برخی از کشورها که اجازه استقرار مراکز امنیت سایبری و یا خرید و نصب سخت‌افزارها و نرم افزارهای رژیم صهیونیستی را داده‌اند، هشدار داد که رژیمی که با نسل‌کُشی فلسطینی‌ها و کودک کشی و زن کشی و جنایات متعدد علیه بشریت در غزه ماهیت خود را بر همگان آشکار ساخت صلاحیت ورود به این عرصه مهم را ندارد و افزود: کشورها باید مطمئن باشند که با گشودن مرزهای خود برای این رژیم، زیرساخت بزرگی برای تهدید امنیتی خود ایجاد کرده‌اند که جاسوسی از مردم و مقام‌های کشورهایشان بخش بسیار کوچکی از این خطر است.

به گفته احمدیان، مشکل بزرگ‌تر در بقا و ثبات این کشورها خواهد بود.

پنج پیشنهاد احمدیان به نشست سن‌پترزبورگ

وی ادامه داد: در مقابل یکجانبه گرایی آمریکا و غرب، سازمان‌های منطقه‌ای همچون شانگهای و بریکس باید تلاش کنند تا در عرصه امنیت اطلاعات همکاری‌های خود را گسترش داده و ابزارها، نهادها و ساختارهای جدید را خلق کنند تا در برابر این دو نوع تهدید بی دفاع نباشند.

احمدیان افزود: جمهوری اسلامی یک بسته پیشنهادی مشخص شامل این موارد به این نشست ارایه می‌کند: ۱- همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه بین‌المللی با موضوع امنیت اطلاعات بر مبنای نظریه و رویکرد جمهوری اسلامی ایران به امنیت اطلاعات ۲- چندجانبه کردن نهادها و ساختارهای بین المللی در حوزه امنیت اطلاعات و سایبر و خارج کردن آن از انحصار یک کشور و یک قطب ۳- همکاری برای تدوین قوانین و مقررا ت مرتبط با امنیت اطلاعات و امنیت سایبری جهانی (دیپلماسی سایبری) در ابعاد مختلف و دفاع هماهنگ از آنها در مجامع بین المللی از قبیل ITU و مقابله با یکجانبه گرایی امریکا در فضای سایبر ۴- تشکیل ائتلاف‌های ضد تحریمی و استفاده از سامانه‌ها و سکوهای غیرآمریکایی تحریم ناپذیر برای تبادلات مالی و اقتصادی و اداری بین اعضا با یکدیگر ۵- تقسیم کار بین کشورهای مستقل برای تولید سخت افزارها، نرم افزارها، دیتاسنترها و سکوهای مستقل.

آمادگی ایران برای همکاری در زمینه مقابله با تهدیدات تروریستی

دبیر شورایعالی امنیت ملی گفت: ایران، امروز، برخوردار از ظرفیت‌های غیرقابل انکار علمی و فناوری است که می‌تواند فرصت بسیار خوبی برای همکاری در سطح بین‌المللی فراهم کند.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران همچون گذشته آمادگی دارد در عرصه تامین صلح و امنیت پایدار بین‌المللی خصوصاً در عرصه مقابله با تهدیدات تروریستی و افراط گرایی با دیگر کشورها در سطح جهان و منطقه همکاری کند.

کد خبر 6087831 محمد مهاجرانی